De Kunst om Ladders Weg te Gooien

.
..
‘Gooi de ladder weg nadat je erop geklommen bent.’ De uitspraak is, in een ietwat aangepaste versie, van de hand van Ludwig Wittgenstein en ze hoort thuis in zijn vermaarde taal-filosofische studies. Wittgenstein’s ladder slaat op het gebruik van zekere on-zinnige en incorrecte beweringen of argumenten als een hulpmiddel of een opstapje om toch een hoger begrip of inzicht te bereiken. Met on-zinnig bedoelt Wittgenstein dat de aangewende stellingen niet slaat op feitelijke standen van zaken in de wereld. Al gebruikt Wittgenstein de metafoor van de ladder uitsluitend binnen een logisch en analytisch-filosofisch kader, men zou natuurlijk de vrijheid kunnen nemen om de idee erachter ook wel op andere domeinen en in andere context toe te passen. (Overigens nam Wittgenstein in een latere fase van zijn loopbaan, afstand van de ‘ladder’-stelling.)

Je zal natuurlijk onmiddellijk denken aan de situatie waarin je een ladder gebruikt om een muur over te klimmen. Eenmaal bovenop de muur kan je de ladder achteloos wegstampen (uiteraard in de veronderstelling dat je bovenaan de muur niet vastzit bij gebrek aan middelen om ongeschonden de overkant te bereiken).

Leven: de kunst om ladders weg te gooien.